Impregnacja drewna - jaką wybrać?
Impregnacja idealna istnieje? Nie. Jednak możemy dobrać najlepsze rozwiązanie do konkretnego przepadku. W tym krótkim tekście pomożemy Wam to zrobić. Jednym ze sposobów, który jest przez nas praktykowany, jest dobór impregnacji z zależności od warunków użytkowania danej konstrukcji.
Rodzaje biologicznych zagrożeń dla drewna konstrukcyjnego
Czynniki biologiczne, które są zgorzeniem dla drewna możemy podzielić na owady i mikroorganizmy.
Najpopularniejszymi owadami żerującymi w drewnie na terenie Polski są kołatek domowy i spuszczel pospolity (kliknij, aby dowiedzieć się więcej o tych owadach). Zagrożeniem dla konstrukcji drewnianych nie jest jednak popularny kornik, który żeruje jedynie w łyku drzew osłabionych w skutek różnych czynników zewnętrznych.
Grzyby niszczące drewno, potrzebują konkretnych warunków do rozwoju. Temperatury 5-35°C, oraz wilgotności drewna od 20-90%. Dla drewna budowlanego więc są zagrożeniem, dla belek zagrożonych zawilgoceniem. Należy wspomnieć, że istnieją grzyby, które rozkładają drewno powodując znaczne zmniejszenie nośności, jak również te które powodują jedynie zmianę barwy, nie wpływając na wytrzymałość (popularna sinizna).
Impregnacja a naturalna trwałość drewna
Wszystkie gatunki drzew używane w Polsce do produkcji drewna konstrukcyjnego to gatunki twardzielowe. Tzn. na przekroju poprzecznym pnia możemy rozróżnić strefę drewna bielastego i strefę drewna twardzielowego (patrz grafika poniżej).
Drewno twardzielowe w skutek nasycenia substancjami twardzielowymi tj. żywicami, gumami, garbnikami i in. oraz zmian anatomicznych, jest bardziej trwałe z uwagi na czynniki biologiczne. Z tej samej przyczyny drewno twardzielowe trudniej zaimpregnować niż drewno bielaste. Drewno twardzielowe ma jednocześnie gorsze właściwości mechaniczne (wytrzymałościowe) od drewna bielastego. Kolor nie zawsze pozwoli nam rozpoznać obecności substancji twardzielowych. Doprecyzowując rozróżniamy gatunki o twardzieli zabarwionej (sosna), oraz takie o twardzieli jasnej (jodła, świerk).
Czy impregnacja drewna konstrukcyjnego jest konieczna?
Skoro drewno posiada naturalną trwałość, to czy warto dodatkowo zabezpieczać je poprzez impregnację? W skrócie: TAK! Jeżeli drewno jest bardzo dobrze wysuszone nie jest narażone na działanie grzybów. Pytanie brzmi, czy jest szansa, aby nasza konstrukcja nigdy nie ulegnie zawilgoceniu? Drewno suche uwielbiają za to owady żerujące w drewnie. Stwierdzenie zniszczenia lub porażenia drewna następuje zwykle z opóźnieniem, niezależnie od rodzaju infekcji. Dlatego zawsze zalecamy zabezpieczyć drewno środkami przeciwko owadom i grzybom.
Klasy użytkowania konstrukcji drewnianej
- Klasa użytkowania 1 – konstrukcja eksploatowana pod zadaszeniem w warunkach suchych np. drewniane schody w budynku mieszkalnym. Tutaj warto zabezpieczyć drewno przed owadami.
- Klasa użytkowania 2 – konstrukcja eksploatowana pod zadaszeniem, z możliwym zawilgoceniem np. pergola czy wiata drewniana. Tutaj warto zabezpieczyć drewno przed owadami i grzybami.
- Klasa użytkowania 3 – konstrukcja eksploatowana na zewnątrz np. drewniany plac zabaw. Tutaj warto zabezpieczyć drewno przed owadami i grzybami.
- Klasa użytkowania 4 – drewno w kontakcie z gruntem lub wodą Tutaj warto zabezpieczyć drewno przed owadami, grzybami oraz bakteriami.
Klasa użytkowania 5 – drewno w kontakcie z gruntem lub wodą morską.
Impregnacja - przemysłowe metody
Zanurzeniowa – najbardziej popularna metoda przemysłowa. Pakiet belek zanurzany jest w „wannie” wypełnionej środkiem impregnującym. Jeśli jest prawidłowo zrealizowana, zapewnia przyzwoity efekt dla elementów) w 1 i 2 klasie użytkowania. W tej metodzie preparat dostaje się do drewna dyfuzyjnie, więc większa wilgotność impregnowanego drewna daje lepsze wyniki wnikania preparatu.
Próżniowo-ciśnieniowa – mniej popularna ze względu na koszty i technologię. Zapewnia najwyższy stopień wchłaniania impregnatu (preparat wchłaniany jest nawet do kilkudziesięciu milimetrów (zależy to jednak od wielu czynników, tj. gatunek czy obecność twardzieli). Odpowiednia dla wszystkich klas użytkowania. W tej metodzie roztwór w sposób wymuszony zostaje wtłoczony do kapilar drewna. W kapilarach nie może więc być wody. Co za tym idzie wilgotność impregnowanego drewna nie powinna przekraczać 25%.
Kliknij, aby zobaczyć prezentację procesu impregnacji ciśnieniowej przygotowanej przez producenta preparatu, którego używamy.
